Odznaka Twierdza Kraków jest odznaką turystyczno-krajoznawczą ustanowioną w 2002 roku przez Zarząd Oddziału Wojskowego PTTK im. gen. Józefa Bema w Krakowie na podstawie paragrafu
21 punkt 9 Statutu Oddziału w celu popularyzacji historii powstania Twierdzy Kraków, ludzi i miejsc z nią związanych, jej dziejów, z uwzględnieniem roli jaką spełniała w czasie I wojny światowej.
Twierdza Kraków to jedna z najlepiej zachowanych fortyfikacji dziewiętnastowiecznej Europy, to zespół ponad 130 niemal kompletnych obiektów i budowli obronnych. To także, szerzej nieznane, dwie bitwy o Kraków stoczone w listopadzie i grudniu 1914 r., w których łącznie poległo ponad 60 tys. żołnierzy, w tym wielu Polaków walczących w armiach zaborczych. Był to punkt zwrotny w działaniach wojennych na froncie wschodnim. Na przedpolach twierdzy, w całej Małopolsce, zachowały się liczne ślady tych walk, które są godne poznania
i upamiętnienia.
Odznaka jest trzystopniowa. Wszystkie stopnie odznaki – brązowy, srebrny
i złoty – tłoczone są w metalu; kształtem i symboliką nawiązują do odznak pamiątkowych
z okresu I wojny światowej.
Odznakę zdobywa się w kolejności stopni. Czas zdobywania odznaki jest nieograniczony. Odznaka przyznawana w trybie regulaminowym jest odpłatna.
Odznakę można zdobywać równolegle z innymi odznakami turystyki kwalifikowanej
i odznakami krajoznawczymi.
Odznakę w stopniu brązowym można zdobywać dwoma sposobami:
zbiorowo:
poprzez dwukrotny udział w Rajdzie Szlakiem Twierdzy Kraków organizowanym przez Oddział Wojskowy, potwierdzony certyfikatem.
indywidualnie:
poprzez zwiedzenie co najmniej 25 obiektów fortecznych lub koszarowych Twierdzy Kraków. Podstawą weryfikacji odznaki brązowej zdobywanej indywidualnie jest dzienniczek prowadzony w dowolnej formie, w którym powinny znajdować się: dane personalne z adresem, daty wycieczek z krótkim opisem zwiedzanego obiektu
i potwierdzeniem w formie pieczątki (może być z pobliskiego obiektu), fotografii, szkicu obiektu lub podpisem przewodnika. Dzienniczek wycieczek stanowi własność zdobywającego i po weryfikacji zostanie zwrócony,
wykaz obiektów wraz z opisem zawiera m.in. przewodnik: Henryk Łukasik, Andrzej Turowicz „Twierdza Kraków – znana i nieznana” T 1-3. Wyd. Arkadiusz Wingert.
Wyższe stopnie odznaki zdobywa się tylko poprzez uczestnictwo w wycieczkach zbiorowych, w ramach rajdu „Szlakiem Twierdzy Kraków”.
odznakę w stopniu srebrnym można zdobyć biorąc udział w 4 rajdach potwierdzonych certyfikatami.
odznakę w stopniu złotym można zdobyć biorąc udział w 6 rajdach potwierdzonych certyfikatami.
certyfikaty uzyskane przy zdobywaniu stopni niższych zalicza się do zdobywania stopni wyższych.
Osobom i instytucjom szczególnie zasłużonym w ochronę i popularyzację Twierdzy Kraków, Zarząd Oddziału może przyznać odznakę honorowo.
Weryfikacja odznak następuje raz w roku, w IV kwartale.
Interpretacja niniejszego regulaminu należy do zespołu weryfikującego odznakę. Jego siedzibą jest Oddział Wojskowy PTTK, ul. Zyblikiewicza 1, 31-029 Kraków,
261 131 200 wew. 105.
Zmodyfikowany regulamin został uchwalony 24.10.2017 r. przez Zarząd Oddziału Wojskowego PTTK im. gen. Józefa Bema w Krakowie.
